Nederland zet het kompas voor een concurrerend spoorgoederenvervoer

RailGood ziet het Nederlands maatregelenpakket van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, spoorgoederenvervoerders, verladers, zeehavens en ProRail voor het spoorgoederenvervoer als een belangrijke eerste stap om de concurrentiepositie met ons omringende landen en met weg en water te verbeteren. RailGood, een van de drijvende krachten achter het maatregelenpakket, is het samenwerkingsverband van Rotterdam Rail Feeding, LTE Netherlands, Captrain Netherlands, Lineas, SBB Cargo International, TX Logistik, Rail Force One, Raillogix, Rail Transport Services, Shunter Tractie en Distri Rail. Nu is het zaak dat een daadkrachtige en doelgerichte uitvoering en samenwerking op korte en middellange termijn leiden tot tastbare resultaten. Daarbij is het ten eerste cruciaal dat de gebruiksvergoeding nu ook snel in de pas gaat lopen met Duitsland dat de gebruiksvergoeding vanaf 2019 halveert. Ten tweede dient de complexe door Europa verplichte transitie naar ERTMS komende jaren zodanig te worden vormgegeven dat deze een gezonde groei van het spoorgoederenvervoer mogelijk maakt. Dit zijn noodzakelijke voorwaarden om het spoorgoederenvervoer een belangrijke bijdrage te laten leveren aan het beperken van toenemend goederenvervoer over de weg en het beperken van uitstoot die slecht is voor het klimaat. Dit zijn belangrijke mobiliteitsdoelen uit het regeerakkoord.

Transport, de havens en internationale handel vormen belangrijke pijlers van onze economie. Nationaal maar ook internationaal zal de komende jaren het transport, door een groeiende vraag, flink toenemen. Om deze groei op te kunnen vangen en om het dichtslibben van het Nederlandse en Europese wegennet te voorkomen, is een sterk spoorgoederenproduct nodig. Spoorgoederenvervoer is een veilige en duurzame modaliteit, met een substantieel lagere CO2-emissie per tonkilometer dan het wegvervoer en de binnenvaart, én met lage ongevallencijfers. In het regeerakkoord wordt daarom het belang van spoorvervoer als duurzame modaliteit benadrukt.
Met de Betuweroute heeft Nederland een unieke verbinding tussen de havens van Rotterdam en Amsterdam met de Rijn Alpen Corridor en Midden- en Zuidoost-Europa.
Spoorvervoerders en -verladers, ProRail, havenbedrijven en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maken deel uit van de Spoorgoederentafel waar zij meepraten over de toekomst van het vervoer van goederen over het spoor. Deze partijen hebben geconstateerd dat de gewenste groei van het spoorgoederenvervoer door sterk oplopende kosten en regeldruk de afgelopen 5 jaar niet of zeer beperkt is geweest. Zij zijn daarom gekomen tot een maatregelenpakket waarmee de positie van de sector ten opzichte van de ons omringende landen en ten opzichte van weg en water verbetert waarbij een gelijker marktspeelveld voor spoor wordt gecreëerd. De sector heeft de ambitie om met dit maatregelenpakket de omvang van het goederenvervoer per spoor te laten groeien van 42 miljoen ton in 2017 naar 54 tot 61 miljoen ton in 2030.

Het brede pakket van maatregelen bevat financiële en technische oplossingen voor het spoorgoederenvervoer, waaronder:

• Er wordt een bedrag van € 12 tot 14 miljoen per jaar subsidie beschikbaar gesteld voor de periode 2019-2023 waarmee de gebruiksvergoeding verlaagd wordt naar Duits niveau begin 2019. Dit om externe effecten (niet betaalde kosten) in verband met milieu en ongevallen in concurrerende takken van vervoer te voorkomen.
• Aanpassingen die het mogelijk maken te gaan rijden met langere treinen, tot een lengte van 740 meter. Hiermee dalen de kosten van het vervoer voor verladers.
• Conform het beleid van de Europese Unie, heeft ook Nederland voor de invoering van spoorbeveiligingssysteem ERTMS gekozen. De vervanging van ATB door ERTMS is echter een majeure lange termijn opgave. Voor de goederenvervoerders zijn de kosten van investeringen in On Board Units en de risico’s als gevolg van significante technologische onzekerheden en zeer lange termijnen van ERTMS-uitrol zodanig dat dit een verantwoorde bedrijfsvoering in de weg staat en het level playing field verstoort. Voor de invoering van het digitale beveiligingssysteem ERTMS, spant het kabinet zich daarom maximaal in voor het ontsluiten van nationale en Europese fondsen. De complexe transitie naar ERTMS wordt zodanig vormgegeven dat deze een gezonde, economisch rendabele groei van het spoorgoederenvervoer mogelijk maakt.
• De bedrijfseconomisch verantwoorde inzet van nog meer stiller treinmaterieel en schone locomotieven alsmede onderzoek naar mogelijkheden voor trillingsarme draaistellen. Hiermee werken de sector en het kabinet gezamenlijk aan het verminderen van hinder door geluid en trillingen en de beleving van risico’s voor omwonenden van het spoor.
• Het wegnemen van knelpunten in en vereenvoudigen van regelgeving voor een efficiënte operatie.

De hier genoemde maatregelen worden door de betrokken partijen opgepakt in de komende maanden en verder uitgewerkt. Hiermee streven we naar een evenwichtig pakket op de korte, middellange en lange termijn.